Często warunkiem silnego rozwoju przedsiębiorstwa, w tym ekspansji na rynki zagraniczne, są dobrze zaplanowane inwestycje. Podstawowym problemem przy podejmowaniu decyzji dotyczącej rozwoju firmy jest oszacowanie niezbędnych środków finansowych oraz określenie źródła ich pozyskania. Mogą to być środki własne przedsiębiorstwa, które są najbezpieczniejsze ze względu na brak ryzyka związanego z koniecznością ich zwrotu, jednak zazwyczaj przedsiębiorstwo będące w fazie rozwoju nie dysponuje odpowiednią kwotą. W takiej sytuacji firma zmuszona jest do poszukiwania zewnętrznych źródeł finansowania, napotykając przy tym na trudności. Na rynku polskim najpopularniejsze wciąż są kredyty bankowe. Nie zawsze jednak ich zaciągnięcie jest wystarczającym rozwiązaniem dla przedsiębiorstwa, jak również, nie zawsze możliwym.
ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA KAPITAŁU
Środki pieniężne mogą pochodzić z różnych źródeł. Przedsiębiorstwo powinno wybrać najbardziej racjonalny, zgodny z celem wykorzystania, sposób finansowania. Przez finansowanie nie należy rozumieć jedynie pozyskania kapitału, ale również proces jego alokacji, zagospodarowania. Zewnętrzne źródła finansowania obejmują dopływy środków finansowych spoza przedsiębiorstwa i polegają na zwiększaniu kapitału udziałowego (własnościowego) albo dłużnego. Firmy, w procesach rozwojowych i inwestycjach korzystają głównie z takiego rodzaju finansowania.
W zależności od wyboru rodzaju i możliwości, firmy mogą zaciągnąć nie tylko kredyt bankowy, ale także pozyskać nowego wspólnika czy udziałowca, skorzystać z usług funduszu typu venture capital, czyli kapitału wysokiego ryzyka, pozyskać prywatne wkłady kapitałowe od tzw. aniołów biznesu, jak również emitować własne instrumenty finansowe na rynku kapitałowym (akcje, obligacje).
JAK ZWIĘKSZYĆ KAPITAŁ WŁASNY
Na kapitał przedsiębiorstwa składa się kapitał własny oraz kapitał obcy. Finansowanie rozwoju działalności przedsiębiorstwa kapitałem własnym wpływa na zwiększenie jego płynności i stabilności finansowej. Jako główne źródła pozyskania takiego kapitału uznaje się nowe udziały i emisje akcji. Wniesiony kapitał jako własny nie podlega zwrotowi w okresie funkcjonowania przedsiębiorstwa, dlatego stanowi gwarancję dla inwestorów informując o zdolności firmy do finansowania w przypadku poniesionych strat. Kapitał własny uprawnia do udziału w zyskach, natomiast nie wiąże się z obowiązkiem wypłaty odsetek.
Mimo licznych korzyści dla firmy, właściciele czasem mają obawy przed takim źródłem finansowania ze względu na konieczność „oddania” prawa własności do części majątku podmiotom zewnętrznym i utratą kontroli nad firmą, ale trzeba pamiętać o tym, że przede wszystkim tworzy się nowa rzeczywistość, większa firma złożona z dotychczasowej i nowego kapitału, a przed ewentualną utratą kontroli nietrudno jest się bronić.
SKĄD MOŻE POCHODZIĆ KAPITAŁ OBCY
Kapitał obcy, nazywany potocznie dłużnym, reprezentuje zobowiązania przedsiębiorstwa wobec innych podmiotów. Jest to oprocentowany kapitał udostępniany firmie na pewien, ustalony okres, za który podmioty oczekują wynagrodzenia w postaci odsetek. Do głównych zewnętrznych źródeł kapitału obcego zalicza się kredyt bankowy, leasing finansowy (kapitałowy) oraz emisję obligacji i innych papierów dłużnych. Kapitał obcy cechuje się tym, że podmiot udostępniający firmie kapitał, oczekuje zwrotu pożyczonej kwoty wraz z naliczonymi odsetkami w określonych w umowie terminach.
Istotnymi zaletami finansowania rozwoju kapitałem obcym jest niezmieniona struktura własności i kontroli nad firmą, oszczędności podatkowe, a także stosunkowa dobra dostępność i łatwość pozyskania tego rodzaju kapitału, natomiast do wad można zaliczyć głównie zwiększone obowiązki informacyjne oraz przede wszystkim zwiększone ryzyko działania firmy ujawniające się zwłaszcza w okresach pogorszonej koniunktury.
FINANSOWANIE EKSPANSJI I ROZWOJU NA RYNKU KAPITAŁOWYM
Przedsiębiorstwa planujące ekspansję na rynki zagraniczne mają wiele możliwości sfinansowania nowych przedsięwzięć. Potrzebują jednak nie jednorazowego zastrzyku kapitału, ale często stałego dostępu do źródeł finansowania pozwalających kontynuować dalszy dynamiczny wzrost i zwiększać obecność na nowych rynkach. Przedsiębiorstwa muszą być więc zdolne do prowadzenia konkurencyjnej i długofalowej polityki finansowej.
Dobrym oraz coraz bardziej uznawanym rozwiązaniem jest rynek kapitałowy, w ramach którego firmy mogą pozyskiwać środki finansowe na rozwój i nowe inwestycje, emitując m.in. akcje. W ramach tych instrumentów finansowych, dla większych firm powstał rynek główny Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), a od paru lat również mniejsze podmioty mają możliwość pozyskiwania kapitału na alternatywnym rynku NewConnect, stworzonym z myślą o rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, również prowadzony przez GPW. Rynek NewConnect spełnia dla niewielkich spółek podobne funkcje, jak rynek regulowany GPW dla spółek większych i bardziej dojrzałych. Ułatwia pozyskanie kapitału na rozwój przedsiębiorstwa, zwiększa jego wiarygodność dzięki większej transparentności w porównaniu z prywatnymi podmiotami, zapewnia prestiż, efekty PR i marketingowe oraz daje akcjonariuszom możliwość płynnego zwiększania lub zmniejszania swojego udziału.
Z kolei możliwość dłużnego finansowania przedsiębiorstw dostarcza rynek Catalyst, w ramach którego firmy mogą emitować obligacje, czyli kapitał dłużny. Przy emisji obligacji to firma określa jej główne parametry, jakimi są wypłaty odsetek, okres spłaty czy wysokość oprocentowania, jest więc pewną alternatywą dla rygorystycznego kredytu bankowego, do którego dostęp często jest ograniczony. W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo nie jest w stanie sprostać wymogom bankowym, taka forma finansowania dłużnego pozwala pozyskać potrzebne środki na rozwój i realizację nowej strategii.
GIEŁDA JUŻ NIE TYLKO DLA DUŻYCH PODMIOTÓW
Giełda oferuje więc rozwiązania zarówno dla większych jak i mniejszych podmiotów, oferuje różne formy pozyskania kapitału, ponadto nie stosuje ograniczeń w dostępie do rynku dla wybranych branż. Dostęp do rynku kapitałowego nie jest również ograniczony ze względu na etap rozwoju, na jakim znajduje się przedsiębiorstwo. Korzystać z niego mogą zarówno firmy będące we wczesnej fazie rozwoju oraz przedsiębiorstwa dojrzałe, obecne na rynku od dawna.
Rynek kapitałowy pozwala na finansowanie przedsięwzięć o różnej wielkości, posiadających już stabilną pozycję na rynku i mających perspektywy dalszego dynamicznego rozwoju w celu ugruntowania swojej przewagi rynkowej, prowadzących działalność innowacyjną, poszukujących finansowania przeznaczonego na realizację perspektywicznych projektów biznesowych oraz dynamicznie rozwijających się z wysokim potencjałem wzrostu i niekoniecznie długą historią działalności.
ZALETY OBECNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA NA GIEŁDZIE
Pozyskiwanie kapitału poprzez rynek kapitałowy staje się coraz bardziej powszechne, coraz częściej też przedsiębiorstwa z każdego regionu Polski decydują się na taki sposób finansowania. Firmy coraz częściej uzmysławiają sobie liczne korzyści, jakie niesie ze sobą notowanie ich instrumentów finansowych na Giełdzie i nie chodzi tylko o główny parkiet GPW, ale również alternatywne rynki NewConnect i Catalyst. To nie tylko stabilny dostęp do kapitału, ale również większa wiarygodność i rozpoznawalność przedsiębiorstwa oraz świadczonych przez niego usług. Ponadto ma ogromny wpływ na współpracę z partnerami biznesowymi, klientami, a także instytucjami finansowymi, głównie bankami i funduszami, także zagranicznymi. Może mieć ogromne znaczenie przy ekspansji przedsiębiorstwa na rynki międzynarodowe. Dobra strategia i przemyślane inwestycje w parze z pozyskanym kapitałem to niemal pewny sukces dla firmy.
Wejście przedsiębiorstwa na Giełdę Papierów Wartościowych jest ogromną szansą na przyspieszenie jego rozwoju, wpływa na rozpoznawalność i wiarygodność oraz niewątpliwie pozwala rozwijać biznes na arenie międzynarodowej. Dzięki wzrostowi zaufania i pozyskanemu finansowaniu współpraca z zagranicznymi kontrahentami staje się bardziej realna, co potwierdza doświadczenie większości spółek, których rozwój stał się możliwy dzięki obecności na rynku kapitałowym. Pozyskanie kapitału znacząco ułatwia pozyskiwanie nowych kontraktów na rynkach zagranicznych.
