Gospodarka kondensatem jest kluczowym elementem każdej sprawnie działającej i zgodnej z prawem instalacji sprężonego powietrza. Jej prawidłowe działanie ma wpływ na wydłużenie żywotności urządzeń i minimalizację ryzyka awarii w układzie. Poznaj dobre praktyki, dzięki którym można nie tylko uniknąć awarii, ale również poprawić jakość powietrza i chronić środowisko naturalne. Warto o tym pamiętać, planując zarówno nową instalację, jak i modernizując istniejącą.
Czym jest kondensat i dlaczego stanowi problem?
Kondensat wodno-olejowy jest odpadem powstającym w każdym procesie sprężania powietrza. Wynika ze zwielokrotnionego nagromadzenia pary wodnej w jednostce objętości medium roboczego. Kondensacja, czyli wykroplenie następuje w toku schładzania gazu, który po kompresji charakteryzuje się zbyt wysoką temperaturą dla większości aplikacji.
Co zawiera kondensat? Jest to mieszanina wody, cząsteczek oleju pochodzących z substancji smarującej sprężarkę, i zanieczyszczeń typu cząstki stałe (np. kurz, rdza), a także mikroorganizmy i inne zanieczyszczenia. W tej mieszaninie dominującym składnikiem jest woda, ale z kolei to cząsteczki oleju są najbardziej toksyczne dla środowiska.
Dlaczego kondensat wodno-olejowy jest problemem w układzie? Tu powodów jest kilka. Z jednej strony mieszanina zanieczyszcza instalację i obniża jakość sprężonego powietrza. Z drugiej strony może prowadzić ona do korozji zbiorników, zaworów i przewodów. Co ważne, nieprawidłowo usuwany lub przechowywany kondensat może naruszać przepisy środowiskowe, które wynikają z faktu, że zanieczyszczenia olejowe są toksyczne dla organizmów żywych.
Jakie są najważniejsze elementy systemu zarządzania kondensatem?
Skuteczna gospodarka kondensatem nie polega wyłącznie na jego gromadzeniu. Dobrze działający system powinien obejmować separatory wodno-olejowe, automatyczne spusty kondensatu oraz zbiorniki na mieszaninę. Separatory wodno-olejowe to urządzenia, które są niezwykle przydatne w układach gospodarki kondensatem. Oddzielają one olej od wody, która może być bezpiecznie odprowadzana do ścieków. To doskonały sposób na obniżenie objętości kondensatu przeznaczonego do utylizacji. Z kolei automatyczne spusty kondensatu, które montuje się w zbiornikach, separatorach i filtrach, pozwalają usuwać ciecz bez utraty ciśnienia. Duże znaczenie w procesie gospodarki kondensatem mają zbiorniki, które magazynują mieszaninę do czasu przekazania jej do utylizacji zgodnej z przepisami.
Pamiętaj, że wszystkie elementy muszą być dobrane do wydajności sprężarki i ilości wytwarzanego kondensatu.
O czym trzeba pamiętać w gospodarce kondensatem
Kondensat wodno-olejowy może być problemem w zakładzie. Dlatego też warto wdrożyć kilka sprawdzonych zasad, które pozwolą usprawnić zarządzanie tą substancją. Przede wszystkim konieczne jest prowadzenie regularnych przeglądów i czyszczenie spustów kondensatu. Musisz pamiętać, że zapchane zawory to najczęstsza przyczyna zalania zbiorników i pogorszenia jakości powietrza. Koniecznie monitoruj ilość i jakość kondensatu. Jest to szczególnie istotne w instalacjach o dużym obciążeniu lub zmiennej pracy.
Dla obniżenia zawartości kondensatu w systemie i odciążenia układu spustów warto wdrożyć skuteczne uzdatnianie sprężonego powietrza. W tym celu można zastosować zarówno separatory cyklonowe, jak i osuszacze powietrza (chłodnicze i adsorpcyjne).
Przepisy prawa nakładają a każdego użytkownika obowiązek prawidłowej gospodarki kondensatem. Dlatego tak ważna jest segregacja i zgodna z przepisami utylizacja mieszaniny. Olej dla organizmów żywych jest substancją toksyczną i nie może być odprowadzany do środowiska. Dlatego też olej oddzielony od kondensatu musi być traktowany jako odpad niebezpieczny i przekazany do utylizacji zgodnie z przepisami.
Jakie są skutki nieprawidłowej gospodarki kondensatem?
Z pozoru drobne zaniedbania w gospodarce kondensatem mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Z jednej strony mogą to być awarie sprężarek i zaworów na skutek zalania elementów układu. Z drugiej strony nieprawidłowa gospodarka kondensatem wodno-olejowym powoduje spadek jakości sprężonego powietrza. To z kolei we wrażliwych branżach typu przemysł spożywczy, farmaceutyczny czy elektroniczny może oznaczać wymierne straty produkcyjne. Warto jeszcze podkreślić, że nieprawidłowe odprowadzanie kondensatu do środowiska lub kanalizacji jest karane. Każdy, kto nielegalnie spuszcza do kanalizacji kondensat zanieczyszczony olejem, podlega wysokim karom środowiskowym.
